Bài thuốc YHCT

Bài thuốc chỉ huyết: Thập khôi tán

THẬP KHÔI TÁN (Thập dược thần thư)   Thành phần: Đại kế Tiểu kế Hà diệp Trắc bá diệp Mao  căn Tây thảo căn Đại hoàng Sơn chi tử Thông lư bì Đơn bì (Lượng bằng nhau). Cách dùng: Tất cả thuốc sao đen tồn tính, tán thành bột (theo Cổ phương bọc vào giấy khử thổ 1 đêm), mỗi lần uống 4 – 12g với nước ngó sen hoặc nước mực tàu. Tác dụng: Lương huyết, thu liễm, chỉ huyết. Giải thích bài thuốc: Là bài thuốc thường dùng…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc chỉ huyết: Tiểu kế ẩm tử

TIỂU KẾ ẨM TỬ (Tế sinh phương) Thành phần: Sinh Đại hoàng 20 – 30g Hoạt thạch 16 – 20g Tiểu kế 12 – 16g Bồ hoàng sao 8 – 12g Sơn chi nhân 8 – 12g Mộc thông 6 – 12g Đạm trúc diệp 8 – 12g Đương qui (tẩm rượu) 12g Ngẫu tiết 12g Chích thảo 4g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Thanh nhiệt lợi thủy, lương huyết, chỉ huyết. Giải thích bài thuốc: Tiểu kế, Sinh Đại hoàng: thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết ở…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Đại cương thuốc bổ khí

BỔ KHÍ   Bài thuốc Bổ khí là những bài thuốc chữa hội chứng khí hư biểu hiện chủ yếu là Phế khí hư (ho, khó thở, cơ thể mệt mỏi, tiếng nói nhỏ, sắc mặt tái nhợt) hoặc Tỳ khí hư (chân tay mệt mỏi, ăn kém, rối loạn tiêu hóa hoặc sa các tạng phủ như sa tử cung, sa dạ dày, thoát vị bẹn).

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí: Tứ quân tử thang

TỨ QUÂN TỬ THANG (Hòa tễ cục phương)   Thành phần: Nhân sâm hoặc Đảng sâm 8 – 12g Phục linh 12g Bạch truật 8 – 12g Chích thảo 4 – 8g Cách dùng: Tán bột mịn, mỗi lần uống 8 – 12g, sắc nước uống. Có thể làm thuốc thang. Tác dụng: Ích khí, kiện tỳ, dưỡng vị. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc này còn có tên gọi là “Tứ vị thang”, “Kiện tỳ ích khí thang”. Đây là bài thuốc thường dùng chữa chứng tỳ vị khí…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí: Sâm linh bạch truật tán

SÂM LINH BẠCH TRUẬT TÁN (Hòa tễ cục phương)  Thành phần: Đảng sâm 80g Bạch linh 80g Bạch truật 80g Sơn dược 80g Chích Cam thảo 80g Sao Biển đậu 40g Liên nhục 40g Ý dĩ nhân 40g Sa nhân 40g Cát cánh 40g (có bài dùng Trần bì hoặc gia thêm Đại táo) Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, mỗi lần uống 8 – 12g với nước sôi nguội hoặc làm thuốc thang sắc nước uống. Tác dụng: Bổ khí kiện tỳ, thẩm thấp hòa vị, lý khí…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí: Cốm bổ tỳ

CỐM BỔ TỲ (Khoa Nhi Viện Đông y Hà Nội)   Thành phần: Bạch biển đậu sao 200g Ý dĩ nhân sao 200g Hoài sơn sao 200g Đảng sâm sao 200g Cốc nha 100g Liên nhục (bỏ tim) 100g Nhục khấu 30g Trần bì 30g Sa nhân 30g Cách dùng: Trần bì, Sa nhân, Nhục khấu sắc nước, các vị khác tán bột mịn, hòa nước thuốc cùng ít mật đường, làm thành dạng cốm. Tác dụng: Chủ yếu là kiện tỳ, hành khí, tiêu thực. Chữa trị: Trẻ em…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí: Điều bổ tỳ phế phương

ĐIỀU BỒ TỲ PHẾ PHƯƠNG (Hải thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Là bài “Tứ quân tử thang gia giảm” gồm các vị: Nhân sâm hoặc Đảng sâm 8g Bạch truật (sao vàng) 8 – 12g Phục linh (tẩm sữa) 8 – 12g Chích thảo (tẩm mật sao) 3g Thục địa (nướng cho thơm) 4 – 6g Liên tử (bỏ vỏ ruột sao thơm) 4 – 8g Gừng nướng 3 lát Đại táo 2 quả Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Kiện tỳ khí, dưỡng tỳ âm. Chữa…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí: Bổ trung ích khí thang

BỔ TRUNG ÍCH KHÍ THANG (Tỳ vị luận)   Thành phần: Hoàng kỳ 20g Chích thảo 4g Thăng ma 4 – 6g Đảng sâm 12 – 16g Đương quy 12g Sài hồ 6 – 10g Bạch truật 12g Trần bì 4 – 6g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Điều bổ tỳ vị, thăng dương ích khí. Giải thích bài thuốc: Là bài thuốc chủ yếu chữa tỳ vị khí hư hạ hãm, sinh ra triệu chứng sa nội tạng như sa dạ dày, sa tử cung, sa trực…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí: Sinh mạch tán

SINH MẠCH TÁN (Nội ngoại thương biện hoặc luận) Thành phần: Nhân sâm (hoặc Đảng sâm) 12g Mạch môn 12g Ngũ vị tử 8g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Ích khí liễm hãn, dưỡng âm sinh tân. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc này chủ yếu chữa chứng thương thử nhiệt, tân khí đều bị tổn thương nên dùng phép “Ích khí sinh tân” để chữa. Trong bài: Nhân sâm hoặc Đảng sâm có tác dụng bổ ích khí sinh tân là chủ dược. Mạch môn: dưỡng âm…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết

BỔ HUYẾT Bài thuốc Bổ huyết là những bài thuốc dùng chữa chứng huyết hư, biểu hiện lâm sàng là sắc mặt vàng bủng, môi lưỡi nhợt, hoa mắt chóng mặt, hồi hộp mất ngủ, kinh nguyệt ít, sắc nhợt. Bài thuốc gồm các vị thuốc bổ huyết như: Thục địa, Đương quy, Bạch thược, Hà thủ ô, Tang thầm, Kỷ tử … Trên lâm sàng thường để tăng cường tác dụng bổ huyết có phối hợp thêm các vị thuốc bổ khí như : Đảng sâm, Hoàng kỳ, Bạch…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết: Tứ vật thang

TỨ VẬT THANG (Hòa tễ cục phương)   Thành phần: Thục địa hoàng 12 – 24g Bạch thược 12 – 16g Đương quy 12 – 16g Xuyên khung 6 – 8g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Bổ huyết điều huyết, hoạt huyết điều kinh. Giải thích bài thuốc: Theo sách cổ đây là bài thuốc chuyên về điều huyết can kinh, trị chứng huyết hư huyết ứ sinh ra đau kinh, kinh nguyệt không đều. Trong bài: Thục địa: tư thận, bổ huyết, dưỡng bào cung là chủ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết: Giao ngãi thang

GIAO NGÃI THANG (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Xuyên khung 8 – 12g Đương qui 8 – 12g Bạch thược 12 – 16g Can địa hoàng 12 – 16g A giao 8 – 12g Ngãi diệp 8 – 12g Cam thảo 4 – 6g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Bổ huyết điều kinh, an thai, trị băng lậu. Chủ trị: Thường dùng chữa các chứng huyết hư hàn trệ, bụng dưới đau, kinh nguyệt kéo dài lượng nhiều, động thai, băng lậu sau đẻ, ra huyết kéo…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết: Đương quy bổ huyết thang

ĐƯƠNG QUY BỔ HUYẾT THANG (Nội ngoại thương biện hoặc luận) Thành phần: Hoàng kỳ 20 – 40g Đương qui 12 – 16g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Bổ khí, sinh huyết. Giải thích bài thuốc: Bài này chủ yếu trị chứng huyết hư do lao lực, nội thương vinh huyết bị hư tổn, nguyên khí kém suy. Trong bài: Hoàng kỳ: đại bổ tỳ phế nguyên khí để sinh huyết là chủ dược. Đương quY: bổ huyết hòa vinh. Hai vị thuốc phối hợp là bổ khí…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết: Quy tỳ thang

QUY TỲ THANG (Tế sinh phương) Thành phần: Nhân sâm (Đảng sâm) 12g Phục thần 12g Toan táo nhân sao 12 – 20g Viễn chí 4 – 6g Hoàng kỳ 12g Mộc hương 4g Bạch truật 12g Long nhãn nhục 12g Đương qui 8 – 12g Chích thảo 4g Sinh khương 3 lát Đại táo 2 – 3 quả Cách dùng: sắc nước uống. Có thể hòa với mật làm thành hoàn, mỗi lần uống 8 – 12g. Tác dụng: Kiện tỳ dưỡng tâm, ích khí bổ huyết. Giải thích…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết: Dưỡng vinh quy tỳ thang

  DƯỠNG VINH QUY TỲ THANG (Hải thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Thục địa 20 – 30g Táo nhân 4g Phục linh 6g Ngưu tất 8g Mạch môn ( sao với gạo) 8g Bạch truật 12g Bạch thược 4 – 8g Ngũ vị tử 6 – 8g Nhục quế 3 – 4g Tác dụng: Chữa tất cả các chứng lao thương phát sốt ho, thổ huyết, hâm hấp sốt, biếng ăn, mỏi mệt, mạch thốn, hồng xích, nhược. Đây là bài thuốc chủ yếu chữa khí huyết hư…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ huyết: Đại bổ tâm tỳ khí huyết phương

ĐẠI BỔ TÂM TỲ KHÍ HUYẾT PHƯƠNG (Hải thượng Y tôn tâm lĩnh)   Thành phần: Táo nhân Đương quy Bạch truật Bạch thược Phục thần Nhân sâm Viễn chí Nhục quế Ngũ vị (Tác giả không ghi liều lượng). Cách dùng: sắc nước uống khi còn ấm. Chủ trị: Chứng nguyên khí đại hư, đột nhiên ngã lăn ra, sinh ra chứng thoát nên uống bài này cùng với Bát vị hoàn để vừa bổ thủy hỏa để sinh khí, vừa bổ âm để sinh huyết.  

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí huyết

BỔ KHÍ HUYẾT Bài thuốc Bổ khí huyết là những bài thuốc có tác dụng bổ khí và bổ huyết chữa các chứng khí huyết đều hư, thường gồm các vị thuốc bổ khí như: Nhân sâm, Đảng sâm, Bạch truật, Chích thảo, Hoàng kỳ và bổ huyết như: Hà thủ ô, Đương quy, Thục địa, Tang thầm, Kỷ tử …

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí huyết: Bát trân thang

BÁT TRÂN THANG (Chính thể loại yếu) Thành phần: Đương quy (tẩm rượu) 12g Bạch thược 12g Bạch linh 12g Xuyên khung 6 – 8g Đại táo 2 quả Đảng sâm 12g Bạch truật (sao) 12g Thục địa 12g Chích thảo 2 – 4g Sinh khương 2 – 3 lát Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Ích khí bổ huyết. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc gồm 2 bài: “Tứ vật” và “Tứ quân” hợp lại thành một bài thuốc có tác dụng song bổ khí huyết. Trong bài:…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí huyết: Thập toàn bổ chính thang

THẬP TOÀN BỔ CHÍNH THANG (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Nhân sâm 6g Chích Hoàng kỳ 8g Bạch linh 10g Đỗ trọng sống 4g Táo nhân 8g Đương quy 4 – 8g Bạch thược 8g Bạch truật 8g Tục đoạn 8g Ngưu tất 8g Nhục quế 3g Đại táo 2 quả Cách dùng: sắc uống. Chủ trị: Các chứng tâm tỳ dương hư, khí huyết 5 tạng đều tổn thương, tự ra mồ hôi, sợ lạnh, mình nóng, lưng đau. Nếu tâm nhiệt gia Đăng tâm, tâm…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí huyết: Tuấn bổ tinh huyết cao

TUẤN BỔ TINH HUYẾT CAO (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Thục địa 12g Nhân sâm 4g Câu kỷ tử 4g Lộc giao 4g Nhục quế (bỏ vỏ, tán bột) 80g Cách chế và dùng: Thục địa, Nhân sâm, Câu kỷ mỗi vị đều nấu riêng thành cao rồi đổ lẫn vào trong nồi đất đun sôi gia thêm 1 cân mật ong khuấy đều, cuối cùng cho bột Nhục quế vào hòa đều, rồi đổ vào lọ sành bịt kín để dùng. Mỗi lần uống vài muỗng…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí huyết: Thất bảo mỹ nhiệm đơn

THẤT BẢO MỸ NHIỆM ĐƠN (Thiệu Ứng Tiết) Thành phần: Hà thủ ô 300g Đương quy (rửa với rượu) 300g Phá cố chỉ 160g Bạch linh 300g Ngưu tất 300g Câu kỷ tử (tẩm rượu) 300g Thỏ ty tử (tẩm rượu sao) 300g Cách dùng: Hà thủ ô trộn với đậu đen, 9 lần chưng, 9 lần phơi. Bạch linh trộn với sữa, Ngưu tất tẩm rượu chưng chung với Hà thủ ô ở lần thứ 7 về Phá cố chỉ trộn với Mè đen sao Tất cả đều sao…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ khí huyết: Chích cam thảo thang

CHÍCH CAM THẢO THANG PHỤC MẠCH THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Chích Cam thảo 12 – 16g A giao 8 – 12g Mạch môn 8 – 12g Quế chi 6 – 12g Gừng tươi 12g Đại táo 6 – 8 quả Đảng sâm 8 – 12g Sinh địa 16 – 20g Ma nhân 6 – 12g Cách dùng: sắc nước uống, theo sách Cổ cho thêm 1/2 rượu để sắc. Tác dụng: Ích khí bổ huyết, tư âm phục mạch. Giải thích bài thuốc: Chích Cam thảo: tính ngọt…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Thái sơn bàng thạch tán

THÁI SƠN BÀNG THẠCH TÁN (Cảnh nhạc toàn thư) Thành phần: Nhân sâm (Đảng sâm) 12g Chích Hoàng kỳ 12g Đương qui 12g Xuyên Tục đoạn 12g Hoàng cầm 12g Bạch thược (sao rượu) 12g Bạch truật (sao) 12g Thục địa 20g Xuyên khung 4g Chích Cam thảo 2g Sa nhân 2g Gạo nếp 1 nắm. Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Bổ khí kiện tỳ, dưỡng huyết an thai. Giải thích bài thuốc: Bài này do bài “Bát trân thang” bỏ Phục linh gia Hoàng kỳ, Tục đoạn,…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Đại cương thuốc bổ âm

BỔ ÂM Bài thuốc bổ âm là những bài thuốc gồm các vị thuốc ngọt mát để dưỡng âm như: Địa hoàng, Mạch môn, Sa sâm, Quy bản, Kỷ tử … để chữa các chứng âm hư (chủ yếu là Can thận âm hư) triệu chứng lâm sàng thường là sốt chiều, người gầy, da nóng, má hồng, lòng bàn tay bàn chân nóng, mất ngủ, ra mồ hôi trộm, khát nước, họng khô, lưỡi đỏ, ít rêu, mạch tế sác.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Lục vị địa hoàng hoàn

LỤC VỊ ĐỊA HOÀNG HOÀN (Tiểu nhi dược chứng trực quyết) Thành phần: Thục địa 20 – 32g Sơn thù 10 – 16g Trạch tả 8 – 12g Hoài sơn 10 – 16g Phục linh 8 – 12g Đơn bì 8 – 12g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, luyện mật làm hoàn, mỗi lần uống 8 – 12g, ngày 2 – 3 lần với nước sôi nguội hoặc cho tý muối. Có thể làm thang sắc uống. Tác dụng: Tư bổ can thận. Giải thích bài thuốc: Bài…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Tả quy hoàn

TẢ QUY HOÀN (Cảnh Nhạc toàn thư)   Thành phần: Là bài Lục vị bỏ Bạch linh, Trạch tả, Đơn bì gia: Thỏ ty tử, Câu kỷ tử, Xuyên, Ngưu tất, Lộc giao, Quy giao. Tác dụng: Tư bổ Can thận. Chữa chứng: Can thận tinh huyết suy kém, lưng đau chân yếu, chóng mặt ù tai, ra mồ hôi trộm, mồm họng khô. Nếu bài Lục vị bỏ Trạch tả, Đơn bì gia Câu kỷ tử, Chích thảo có tên là TẢ QUY ẨM (Cảnh Nhạc toàn thư). Có…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Đại bổ âm hoàn

ĐẠI BỔ ÂM HOÀN (Đan Khê tâm pháp) Thành phần: Hoàng bá sao 16g Thục địa (chưng rượu) 24g Tri mẫu (rượu sao) 16g Quy bản (tẩm giấm nướng) 24g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn hòa với nước tủy xương sống lợn đun chín, luyện mật, làm hoàn theo tỷ lệ trên, làm nhiều ít tùy ý. Mỗi lần uống 8 – 12g, vào sáng tối 2 lần. Có thể làm thang sắc uống. Tác dụng: Tư âm giáng hỏa. Giải thích bài thuốc: Là bài thuốc chủ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Tư thận hoàn

TƯ THẬN HOÀN THÔNG QUAN HOÀN (Lam thất bí tàng) Thành phần: Tri mẫu 40g Hoàng bá 40g Quế nhục 2g Cách dùng: Tán bột làm hoàn, mỗi lần uống 8 – 12g, ngày 2 lần lúc bụng đói với nước sôi ấm. Tác dụng: Thanh nhiệt ở hạ tiêu. Chủ trị: Chứng bàng quang nhiệt, tiểu khó, bụng dưới đầy trướng. Bài thuốc chủ yếu là giáng hỏa để giúp bàng quang khí hóa lợi thủy được tốt hơn.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Tư âm giáng hỏa phương

TƯ ÂM GIÁNG HỎA PHƯƠNG (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Thục địa 40g Sinh địa 40g Đan sâm 20g Thiên môn 12g Ngưu tất 12g Ngũ vị 6g Cách dùng: Trước hết dùng 20g Thạch hộc đổ 2 bát nước sắc lấy còn 1,2 bát; sau đó cho các vị thuốc vào sắc còn 1 bát uống lúc còn ấm. Chủ trị: Các chứng âm hư dương lấn, thủy suy hỏa bốc, mạch hồng, sác, người gầy, da khô, khát nước, thổ huyết, nục huyết.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Nhất quán tiễn

NHẤT QUÁN TIỄN (Liễu Châu y thoại)   Thành phần: Bắc sa sâm 12g Đương qui 12g Câu kỷ tử 24g Mạch đông 12g Sinh địa 14 – 60g Xuyên luyện tử 6g Cách dùng: sắc nước uống. Liều lượng tùy tình hình bệnh gia giảm. Tác dụng: Dưỡng âm sơ can. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc này tác dụng chủ yếu là tư dưỡng can âm, sơ can lý khí. Trong bài: Sinh địa: tư dưỡng Can thận là chủ dược. Bắc Sa sâm, Mạch môn, Kỷ tử…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Nhị chí hoàn

NHỊ CHÍ HOÀN (Lục khoa chuẩn thằng)   Thành phần: Hạn liên thảo Nữ trinh tử (Lượng bằng nhau). Cách dùng: Luyện mật làm hoàn, mỗi lần uống 12g, có thể làm thuốc thang sắc uống. Tác dụng: Ích can thận, bổ âm huyết. Ứng dụng lâm sàng: Chủ trị: Thường dùng chữa các chứng suy nhược thần kinh, cao huyết áp có hội chứng bệnh lý can thận âm hư, mồm đắng, họng khô, mất ngủ, chóng mặt, hoa mắt, di mộng tinh.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Bổ âm liễm dương thang

BỔ ÂM LIỄM DƯƠNG PHƯƠNG (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh)  Thành phần: Nhân sâm Thục địa Mạch môn Ngưu tất Đan sâm Phục thần Bạch thược Viễn chí Thán khương (Nguyên phương không ghi liều lượng). Cách dùng: các vị sắc nước uống. Chủ trị: Âm vong bên trong, dương thoát ra ngoài. Biểu hiện mặt đỏ mê man không biết gì, miệng hay nói nhảm, tay chân vật vã, mạch hồng đại.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Lao khái cao tư phương

LAO KHÁI CAO TƯ PHƯƠNG (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Thục địa 400g Ý dĩ 240g Ngưu tất 120g Địa cốt bì 80g Khoản đông hoa 80g Sinh địa 200g Đan sâm 120g Mạch môn 160g Tử uyển 80g Thán khương 24g Mật ong (nấu riêng) 240g Cách chế và dùng: Các vị thuốc sắc 2 nước, lọc bỏ bã, cô thành cao, cho thêm bột mịn Phục linh 80g, bột Xuyên Bối mẫu 88g trộn với cao trên, luyện với mật ong thành cao. Chủ trị:…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Toàn chân nhất khí thang

TOÀN CHÂN NHẤT KHÍ THANG (Còn gọi CỨU ÂM THANG) (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh)   Thành phần: Thục địa 16 – 24g Bạch truật sao 12 – 20g Nhân sâm 8g Mạch môn 12g Ngũ vị tử 24g Ngưu tất 8 – 12g Phụ tử chế 4 – 8g Cách dùng: các vị sắc nước uống lúc còn ấm. Tác dụng: Ích khí tư âm, giáng hỏa. Chủ trị: Các chứng trúng phong, bệnh nặng, âm hư phát nhiệt, thổ huyết, ho, các chứng hư lao nặng. Cách…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Hà xa đại tạo hoàn

HÀ XA ĐẠI TẠO HOÀN (Ngô Cầu phương) Thành phần: Tử hà xa 1 bộ Qui bản 80g Thục địa 100g Nhân sâm (Đảng sâm) 40g Mạch môn 48g Thiên môn 48g Bạch linh 48g Ngưu tất 48g Đỗ trọng 60g Hoàng bá 60g Cách chế và dùng: Các vị thuốc tán nhỏ, luyện mật, làm hoàn, mỗi ngày dùng 12 – 16g, chia 2 lần, uống với nước muối nhạt. Tác dụng: Đại bổ âm dương khí huyết. Giải thích bài thuốc: Bài này lấy Tử hà xa (nhau…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ âm: Tăng dịch thang

TĂNG DỊCH THANG (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Huyền sâm 40g Mạch môn 32g Sinh địa 32g Cách dùng: Liều lượng trên theo nguyên phương, sắc nước uống. Tác dụng: Sinh tân nhuận táo, tăng dịch, nhuận tràng. Giải thích bài thuốc: Huyền sâm: tăng dịch, lương huyết. Mạch môn: tư âm, dưỡng vị. Sinh địa: lương huyết thanh nhiệt để sinh tân dịch. Ứng dụng lâm sàng: Trên lâm sàng bài này được dùng để chữa bệnh viêm nhiễm thời kỳ hồi phục do nhiệt làm hao tổn…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Đại cương thuốc bổ dương

BỔ DƯƠNG Bài thuốc Bổ dương dùng chữa chứng dương hư mà chủ yếu là trị thận dương hư, biểu hiện lâm sàng thường là lưng gối nhức mỏi, chân yếu lưng lạnh hoặc ho suyễn lâu ngày, ù tai, liệt dương, hoạt tinh, tiểu tiện nhiều lần hoặc tiêu chảy kéo dài, rêu lưỡi trắng, mạch trầm, trì, nhược. Bài thuốc thường gồm các vị thuốc tính vị ngọt nóng như: Phụ tử, Quế nhục, Đỗ trọng, Lộc nhung, Nhục thung dung, Dâm dương hoắc, Sơn thù, Hoài sơn,…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ dương: Thận khí hoàn

THẬN KHÍ HOÀN (Kim quỹ yếu lược)   Thành phần: Can địa hoàng 16 – 32g Sơn thù 8 – 16g Bạch linh 8 – 12g Sơn dược 8 – 16g Trạch tả 8 – 12g Đơn bì 8 – 12g Phụ tử chế 4g Quế chi 2 – 4g Cách dùng: Theo tỷ lệ trên, tất cả tán bột mịn, trộn đều, luyện mật làm hoàn. Mỗi lần uống 8 – 12g, ngày 1 – 2 lần, với nước sôi nóng hoặc gia thêm tý muối. Có thể làm…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ dương: Hữu quy hoàn

HỮU QUY HOÀN (Cảnh Nhạc toàn thư)   Thành phần: Thục địa 32g Sơn dược sao 16g Sơn thù 12g Câu kỷ tử 16g Đỗ trọng (tẩm gừng sao) 16g Thỏ ty tử 16g Thục Phụ tử 8 – 14g Nhục quế 8 – 16g Đương quy (*) 12g Lộc giác giao 16g (*) Trường hợp Tiêu chảy không dùng. Cách dùng: Theo tỷ lệ trên tất cả tán bột mịn luyện mật làm hoàn, mỗi lần uống 4 – 8g, có thể làm thuốc thang sắc uống. Tác dụng:…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ dương: Hậu thiên bát vị phương

HẬU THIÊN BÁT VỊ PHƯƠNG (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh) Thành phần: Bố chính sâm 40g Bạch truật (tẩm mật sao) 20g Chích thảo 4g Mạch môn 4g Hoàng kỳ (tẩm mật sao) 8g Ngũ vị (tẩm mật sao) 4g Liên nhục (sao) 6g Phụ tử 2g Cách dùng: gia Đại táo, Gừng nướng sắc nước uống. Chủ trị: Các chứng dương khí hậu thiên hư tổn, hình thể gầy xanh hoặc béo bệu, hơi thở ngắn, mỏi mệt, ăn không biết ngon, rất sợ gió lạnh, hoặc tiêu…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc bổ dương: Tư bổ trĩ dương phương

TƯ BỔ TRĨ DƯƠNG PHƯƠNG (Hải Thượng Y tôn tâm lĩnh)   Thành phần: Thục địa 8g Sơn dược 4g Sơn thù 4g Mẫu đơn 3g Phục linh 4g Ngũ vị 2g Ngưu tất 4g Đỗ trọng (dùng sống) 4g Trạch tả 3g Đại phụ tử 1g Nhục quế (bỏ vỏ) 1g Cách dùng: Liều lượng y nguyên phương, theo liều lượng trên tỷ lệ của bài thuốc làm thuốc hoàn hoặc thuốc thang sắc uống. Tác dụng: Chữa các chứng trẻ con ngoài giả nhiệt trong thực hàn, bệnh…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Đại cương thuốc cố sáp

THUỐC CỐ SÁP Thuốc Cố sáp là những bài thuốc gồm các vị thuốc có tác dụng thu liễm, như: Phù tiểu mạch, Ngũ vị tử, Long cốt, Mẫu lệ có tác dụng cầm mồ hôi. Kim anh tử, Tang phiêu tiêu, Sơn thù có tác dụng sáp tinh, cầm tiểu tiện. Khiếm thực, Liên nhục, Xích thạch chi, Thạch lựu bì, Ô mai, Kha tử có tác dụng cầm tiêu chảy. Nên thường dùng để chữa các chứng do âm dương khí huyết hư tổn, chức năng tạng phủ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc cố sáp: Ngọc bình phong tán

NGỌC BÌNH PHONG TÁN (Thế y đắc hiệu phương) Thành phần: Hoàng kỳ 24g Phòng phong 8g Bạch truật 16g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, trộn lẫn, mỗi lần uống 8 – 12g, ngày 2 lần. Có thể dùng thuốc thang sắc uống. Tùy chứng gia giảm. Tác dụng: ích khí kiện tỳ, cố biểu, chỉ hãn. Giải thích bài thuốc: Bài này chủ trị chứng biểu hư ra mồ hôi, khí hư dễ cảm mạo. Hoàng kỳ dùng liều cao để ích khí cố biểu là chủ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc cố sáp: Đương quy lục hoàng thang

ĐƯƠNG QUY LỤC HOÀNG THANG (Lam thất bí tàng)   Thành phần: Đương quy 12g Thục địa 12g Sinh địa 12g Hoàng liên 8 – 12g Hoàng bá 8 – 12g Hoàng cầm 8 – 12g Hoàng kỳ 16g – 24g Cách dùng: Tán bột mịn, mỗi lần uống 8 – 20g, hoặc sắc nước uống, tùy tình hình bệnh gia giảm. Tác dụng: Tư âm thanh nhiệt, cố biểu chỉ hãn. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc chủ yếu trị chứng hư nhiệt ra mồ hôi có tác dụng…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc cố sáp: Cố tinh hoàn

CỐ TINH HOÀN (Y phương tập giải)   Thành phần: Sa uyển tật lê 80g Liên tu 80g Mẫu lệ nung 40g Khiếm thực 80g Long cốt (nướng giấm) 40g Cách dùng: tất cả tán bột mịn, thêm bột Liên nhục hồ làm hoàn mỗi lần uống 12g, lúc đói với nước muối nhạt, có thể dùng làm thuốc thang sắc uống theo tỷ lệ trên tùy tình hình bệnh gia giảm. Tác dụng: cố thận sáp tinh. Giải thích bài thuốc: Bài này chủ yếu chữa chứng thận hư…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc cố sáp: Phong tủy đơn

PHONG TỦY ĐƠN (Y tông kim giám)   Thành phần: Sa nhân 40g Hoàng bá 120g Chích Cam thảo 28g Cách dùng: tán bột mịn, luyện mật, làm hoàn nhỏ, mỗi lần uống 12g, lúc bụng đói với nước muối nhạt. Có thể dùng thuốc thang sắc uống theo tỷ lệ trên gia giảm. Tác dụng: Thanh hỏa cố tinh. Dùng trong trường hợp xuất tinh do can hỏa vượng.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc cố sáp: Tang phiêu tiêu tán

TANG PHIÊU TIÊU TÁN (Bản thảo thuật nghĩa)   Thành phần: Tang phiêu tiêu 40g Xương bồ 40g Đảng sâm 40g Đương quy 40g Viễn chí 40g Long cốt 40g Phục thần 40g Qui bản (tẩm nướng giấm) 40g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, dùng Đảng sâm làm thang uống mỗi lần 8 – 12g, trước lúc ngủ. Có thể dùng làm thuốc thang tỷ lệ tùy tình hình bệnh gia giảm. Tác dụng: Điều bổ tâm thần, cố tinh, chỉ di niệu. Giải thích bài thuốc: Bài…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc cố sáp: Súc tuyền hoàn

SÚC TUYỀN HOÀN (Phụ nhân lương phương) Thành phần: Ô dược Ích trí nhân (Lượng bằng nhau) Thêm Sơn dược nấu rượu, lượng như trên. Cách dùng: tất cả tán bột làm hoàn, mỗi lần uống 8g, ngày 2 lần với nước sôi để nguội hoặc nước cơm. Tác dụng: ôn thận, trừ hàn sáp tiểu tiện. Chủ trị: chứng tiểu tiện nhiều lần hoặc trẻ em đái dầm do thận dương hư.

Đọc bài viết