1. Khái niệm: Quan điểm của YHCT: “Tự ngã thức biệt“, “Bài trừ dị kỉ“. Bình thường, chức năng miễn dịch của cơ thể có 3 loại tác dụng lớn: + Tự thân ổn định (trung hòa các dị nguyên). + Cố định các dị nguyên (vô hiệu hóa). + Dự phòng các bệnh truyền …
Thuốc yhct có tác dụng trên miễn dịch tế bào miễn dịch dịch thể và điều tiết miễn dịch Read More »
Phân loại thuốc Y học Cổ truyền theo biện chứng luận trị và tác dụng kháng khuẩn của thuốc thảo mộc. 1. Phân loại thuốc yhCt theo biện chứng luận trị. Khái niệm. Y học Cổ truyền thường kê đơn thuốc hoặc chọn dùng các chế phẩm thuốc tễ, thuốc hoàn dựa trên tính vị …
LONG CỐT CÙNG MẪU LỆ Long cốt và mẫu lệ đều có công dụng: bình can, tiềm dương, chấn kinh an thần, thu liễm, có thoát. Hai vị thường dùng phối hợp. Nhưng long cót ngọt, sáp, bình, sở trường là chấn tâm, an thần, sinh cơ, thu sang, tiêu đờm, trị khái nghịch. Mẫu …
QUY BẢN CÙNG MIẾT GIÁP Công hiệu khác nhau Rùa, ba ba cùng loại, khác giống… Mai của chúng đều có công dụng tư âm, tiềm dương, làm mềm chất rắn. Nhung quy bản chủ vào thận, tư âm, tiềm dương, lực thắng, loại bổ thận, kiện cốt, dưỡng huyết, bổ tâm, cố kinh, …
NHỮNG HIỂU BIẾT CƠ BẢN VỀ THUỐC ĐÔNG Y I. Cách tổ chức một bài thuốc: Bài thuốc Đông (Nam hoặc Bắc) đều có thể gồm 1 vị hoặc nhiều vị. Ví dụ: Bài Độc ẩm thang chỉ có vị Nhân sâm; bài thuốc chữa viêm gan chỉ có vị Nhân trần; bài thuốc …
NHỮNG BÀI THUỐC GIẢI BIỂU Những bài thuốc Giải biểu thường có vị cay ôn hoặc cay lương thường dùng để chữa hội chứng bệnh lý biểu gặp trong các bệnh nhiễm ở giai đoạn sơ khởi. Tùy theo tính chất mà thuốc được chia làm 2 loại: Tân ôn giải biểu. Tân lương …
MA HOÀNG THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Ma hoàng 12g Quế chi 8g Hạnh nhân 12g Chích thảo 4g Cách dùng: Sắc uống ngày 3 lần, uống lúc thuốc nóng khi ra mồ hôi là được, không cần uống tiếp. Tác dụng: Phát hãn, giải biểu, tuyên phế, bình suyễn. Giải thích bài thuốc: …
QUẾ CHI THANG Thành phần: Quế chi 12g Bạch thược 12g Chích Cam thảo 6g Sinh khương 12g Đại táo 4 quả Cách dùng: Uống lúc thuốc còn nóng hoặc là sau khi uống thuốc ăn cháo nóng về mùa đông, uống thuốc xong trùm chăn cho ra mồ hôi vừa phải. Tác dụng: …
THÔNG XỊ THANG (Cửu hậu phương) Thành phần: Thông bạch (cả rễ) 5 củ Đạm đậu xị 12g Cách dùng: sắc uống ngày 2 – 3 lần, uống lúc nóng. Tác dụng: Thông dương, giải biểu. Giải thích bài thuốc: Thông bạch là chủ dược có tác dụng tân ôn thông dương khí, sơ đạt …
CỬU VỊ KHƯƠNG HOẠT THANG (Thử sự nan tri) Thành phần: Khương hoạt 6g Phòng phong 6g Xuyên khung 4g Sinh địa 4g Cam thảo 4g Thương truật 6g Tế tân 2g Bạch chỉ 4g Hoàng cầm 4g Cách dùng: Gia Sinh khương 2 lát, Thông bạch 3 cọng, sắc uống. Tác dụng: Phát hãn, …
Bài thuốc tân ôn giải biểu: Cửu vị khương hoạt thang Read More »
HƯƠNG TÔ TÁN (Hòa tễ cục phương) Thành phần: Hương phụ 160 g Tô diệp 160 g Trần bì 80 g Chích thảo 40 g Cách dùng: Tán bột mịn làm thuốc tán mỗi lần sắc 12g uống. Có thể dùng làm thuốc thang với liều lượng giảm bớt. Tác dụng: Phát hãn, giải biểu …
ĐẠI THANH LONG THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Ma hoàng 16 g Chích thảo 8 g Thạch cao 32 g Đại táo 4 quả Quế chi 8 g Hạnh nhân 8 g Sinh khương 8 g Cách dùng: Thạch cao sắc trước, thuốc sắc chia 3 lần, uống trong ngày, ra mồ hôi …
bài thuốc tân ôn giải biểu: Đại thanh long thang Read More »
VIỆT TỲ THANG (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Ma hoàng 12 g Sinh Khương 12 g Chích thảo 6 g Thạch cao 24 g Đại táo 4 quả Cách dùng: Sắc uống chia 3 lần trong ngày. Tác dụng: Sơ tán thủy thấp, tuyên phế, thanh nhiệt. Dùng cho người bệnh có triệu chứng …
TIỂU THANH LONG THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Ma hoàng 12 g Quế chi 12 g Bán hạ 12 g Tế tân 6 g Bạch thược 12 g Can khương 12 g Chích thảo Ngũ vị tử 6g 12 g Cách dùng: Sắc nước, chia 3 lần uống trong ngày. Tác dụng: Giải …
Bài thuốc tân ôn giải biểu: Tiểu thanh long thang Read More »
XẠ CAN MA HOÀNG THANG (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Xạ can 12 g Ma hoàng 12 g Tử uyển 12 g Khoản đông hoa 12 g Sinh khương 12 g Bán hạ 12 g Tế tân 4 g Ngũ vị tử 6 g Đại táo 3 quả Cách dùng: Sắc nước …
Bài thuốc tân ôn giải biểu: Xạ can ma hoàng thang Read More »
KINH PHÒNG BẠI ĐỘC TÁN (Nhiếp sinh chứng diệu phương) Thành phần: Kinh giới 12g Độc hoạt 12g Khương hoạt 12g – 30g Sài hồ 12g Xuyên khung 8g Tiền hồ 8g Kiết cánh 8g Chỉ xác 8g Phục linh 12g Cam thảo 4g Cách dùng: Nguyên là bài thuốc tán, mỗi lần uống 5 …
Bài thuốc tân ôn giải biểu: Kinh phòng bại độc tán Read More »
HƯƠNG NHU ẨM (Hòa lợi cục phương) Thành phần: Hương nhu 4 – 12g Bạch biển đậu 12g Hậu phác 4 – 8g Cách dùng: Sắc uống 2 lần, nếu dễ nôn pha thêm Gừng tươi 3 lát, sắc uống. Tác dụng: Phát hãn, giải biểu, giải thử, hóa thấp hòa trung. Thường dùng trong …
TANG CÚC ẨM (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Tang diệp 12g Cúc hoa 12g Hạnh nhân 12g Liên kiều 6 – 12g Cát cánh 8 – 12g Lô căn 8 – 12g Bạc hà 2 – 4g Cam thảo 2 – 4g Cách dùng: Sắc uống, mỗi ngày 1 – 2 thang. Tác dụng: …
NGÂN KIỀU TÁN (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Liên kiều 8 – 12g Cát cánh 6 – 12g Trúc diệp 6 – 8g Kinh giới tuệ 4 – 6g Đạm đậu xị 8 – 12g Ngưu bàng tử 8 – 12g Kim ngân hoa 8 – 12g Bạc hà 8 – 12g …
MA HẠNH THẠCH CAM THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Ma hoàng 8 – 12g Chích thảo 2 – 4g Hạnh nhân 6 – 12g Thạch cao 8 – 12g (sắc trước). Cách dùng: Sắc uống ngày 1 – 2 thang. Tác dụng: Tuyên phế, thanh nhiệt, giáng khí, bình suyễn. Giải thích bài thuốc: …
Bài thuốc tân lương giải biểu: Ma hạnh thạch cam thang Read More »
SÀI CÁT GIẢI CƠ THANG (Thương hàn lục thư) Thành phần: Sài hồ 6 – 12g Cát căn 8 – 16g Cam thảo 2 – 4g Khương hoạt 4 – 6g Bạch chỉ 4 – 6g Bạch thược 4 – 12g Cát cánh 4 – 12g Hoàng cầm 4 – 12g Thạch …
Bài thuốc tân lương giải biểu: Sài hồ giải cơ thang Read More »
THĂNG MA CÁT CĂN THANG (Tiểu nhi phương luận) Thành phần: Thăng ma 6 – 10g Thược dược 8 – 12g Cát căn 8 – 16g Chích thảo 2 – 4g Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang. Theo cổ phương các vị thuốc lượng đều bằng nhau, tán bột, hoặc sắc uống. Tác dụng: …
Bài thuốc tân lương giải biểu: Thăng ma cát căn thang Read More »
MA HOÀNG PHỤ TỬ TẾ TÂN THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Ma hoàng 6 – 8g Tế tân 4 – 8g Thục phụ tử 4 – 8g Cách dùng: sắc nước uống chia 3 lần trong 1 ngày. Tác dụng: Trợ dương, giải biểu. Dùng cho bệnh nhân vốn cơ thể dương hư mắc …
Bài thuốc phù chính giải biểu: ma hoàng phụ tử tế tân thang Read More »
TÁI TẠO TÁN (Thương hàn lục thư) Thành phần: Hoàng kỳ 8g Nhân sâm 4g Quế chi 4g Thược dược 4g Cam thảo 2g Thục Phụ tử 4g Tế tân 4g Khương hoạt 4g Phòng phong 4g Xuyên khung 4g Gừng nướng 4g Đại táo 2g Cách dùng: sắc uống. Tác dụng: Bài thuốc có …
NHÂN SÂM BẠI ĐỘC TÁN (Tiểu nhi dược chứng trực huyết) Thành phần: Sài hồ 6 – 12g Phục linh 6 – 12g Đảng sâm 6 – 12g Tiền hồ 6 – 12g Cát cánh 4 – 12g Xuyên khung 4 – 8g Chỉ xác 4 – 6g Khương hoạt 4 – 6g Độc hoạt …
Bài thuốc phù chính giải biểu: Nhân sâm bại độc tán Read More »
SÂM TÔ ẨM (Hòa tễ cục phương) Thành phần: Đảng sâm 30g Tô diệp 30g Cát căn 30g Tiền hồ 30g Bán hạ 30g (tẩm Gừng sao) Bạch linh 30g Trần bì 20g Cam thảo 20g Cát cánh 20g Chỉ xác 20g (Mạch sao) Mộc hương 20g Cách dùng: Các vị trên tán bột, mỗi …
NHỮNG BÀI THUỐC THANH NHIỆT Những bài thuốc Thanh nhiệt thường gồm các vị thuốc có tính vị đắng hàn hoặc ngọt hàn để chữa những hội chứng bệnh lý LÝ NHIỆT (thực nhiệt hay hư nhiệt) thường gặp trong các bệnh nhiễm vào giai đoạn toàn phát hoặc hồi phục, bệnh nhiễm mạn …
THANH KHÍ NHIỆT Thanh khí nhiệt là những bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt tả hỏa dùng trong các bệnh nhiễm giai đoạn khí phận, có những triệu chứng như sốt cao, khát nước, bứt rứt, ra mồ hôi, rêu lưỡi vàng, mạch hồng, đại, hoạt sác… Những vị thuốc thường dùng có …
BẠCH HỔ THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Thạch cao 40g Chích thảo 4g Tri mẫu 8 – 12g Gạo tẻ 20 – 30g Cách dùng: Sắc nước cho chín gạo, lọc uống, bỏ xác, ngày uống 3 lần. Tác dụng: Thanh nhiệt, sinh tân. Trị chứng Dương minh kinh chứng thường có sốt cao, …
TRÚC DIỆP THẠCH CAO THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Trúc diệp 12g Nhân sâm 6g Gạo tẻ 20 – 30g Bán hạ chế 6g Cam thảo 4g Thạch cao 20 – 40g Mạch đông 20g Cách dùng: sắc nước uống ngày 3 lần. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc này là bài Bạch hổ …
Bài thuốc thanh khí nhiệt: Trúc diệp thạch cao thang Read More »
HÓA BAN THANG (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Thạch cao 24 – 40g Huyền sâm 10 – 12g Cam thảo 8 – 12g Tri mẫu 12 – 16g Quảng Tê giác (Bột Sừng trâu) 8 – 40g Cách dùng: sắc nước uống ngày 3 lần. Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc. Bài thuốc cổ …
CHI TỬ XỊ THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Chi tử 8 – 12g Đạm đậu xị 12g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Thanh nhiệt, trừ phiền. Dùng trong trường hợp bệnh ngoại cảm tà ở phần khí có triệu chứng sốt, bứt rứt, khó ngủ, ngực tức, lưỡi đỏ, rêu lưỡi hơi …
THANH VINH THANG (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Tê giác 2 – 4g Huyền sâm12g Mạch đông 10 – 12g Đơn sâm 8 – 12g Hoàng liên 6 – 8g Sinh địa 20g Trúc diệp tâm 4 – 6g Liên kiều 6 – 10g Kim ngân hoa 12 – 16g Cách …
Bài thuốc thanh nhiệt lương huyết: Thanh vinh thang Read More »
TÊ GIÁC ĐỊA HOÀNG THANG (Thiên kim phương) Thành phần: Tê giác 2 – 4g Bạch thược 16 – 20g Sinh địa 20 – 40g Đơn bì 12 – 20g Cách dùng: Tê giác có thể thay Quảng tê giác tán bột mịn, uống với thuốc sắc hoặc cắt thành phiến mỏng sắc trước, sắc …
Bài thuốc thanh nhiệt lương huyết: Tê giác địa hoàng thang Read More »
THẦN TÊ ĐƠN (Ôn nhiệt kinh vĩ) Thành phần: Tê giác (mài ra nước) 24g Thạch xương bồ 24g Hoàng cầm 24g Sinh địa hoàng 60g Kim ngân hoa 60g Liên kiều 40g Bản lam căn 30g Đạm đậu xị 30g Thiên hoa phấn 16g Tử thảo 16g Cách dùng: Các vị thuốc phơi khô, …
PHỒ TẾ TIÊU ĐỘC ẨM (U phương độc giải – Lý Đông Viên) Thành phần: Hoàng cầm (tẩm rượu sao) 12 – 20g Trần bì 6 – 8g Huyền sâm 6 – 8g Bản lam căn 4 – 8g Ngưu bàng tử 4 – 6g Cương tằm 4 – 6g Sài hồ 8 – …
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Phổ tế tiêu độc ẩm Read More »
HOÀNG LIÊN GIẢI ĐỘC THANG (Ngoại đài bí yếu) Thành phần: Hoàng liên 8 – 12g Hoàng bá 8 – 12g Hoàng cầm 8 – 12g Chi tử 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống chia làm 2 lần trong ngày. Tác dụng: Tả hỏa, giải độc. Giải thích bài thuốc: Hoàng liên là …
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Hoàng liên giải độc thang Read More »
TẢ TÂM THANG (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Đại hoàng 8 – 12g Hoàng cầm 12g Hoàng liên 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống 1 lần. Tác dụng: Tả hỏa giải độc, trừ thấp. Dùng với các chứng tâm, vị hỏa thịnh gây nên nôn ra huyết, chảy máu cam, táo bón …
THANH ÔN BẠI ĐỘC ẨM (Dịch chấn nhất đắc) Thành phần: Sinh Thạch cao 40 – 80g Sinh Địa hoàng 16 – 20g Tê giác 2 – 4g Cát cánh 8 – 12g Huyền sâm 8 – 16g Đơn bì 8 – 12g Chi tử 8 – 16g Tri mẫu 8 -12g Cam thảo …
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Thanh ôn bại độc ẩm Read More »
TIÊN PHƯƠNG HOẠT MỆNH ẨM (Ngoại khoa phát huy) Thành phần: Kim ngân hoa 12 – 20g Xuyên sơn giáp tích 8 – 12g Thiên hoa phấn 8 – 12g Tạo giác thích sao 8 – 12g Bạch chỉ 8 – 12g Cam thảo 4 – 8g Quy vĩ 8 – 12g Xích thược 8 …
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Tiên phương hoạt mệnh ẩm Read More »
NGŨ VỊ TIÊU ĐỘC ẨM (Y tông kim giám) Thành phần: Kim ngân hoa 12 – 20g Bồ công anh 12 – 20g Tử hoa địa linh 12 – 20g Giả Cúc hoa 8 – 16g Tử bối thiên quý 6 – 8g Cách dùng: Thuốc sắc nước uống, bã thuốc giã nát đắp vào …
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Ngũ vị tiêu độc ẩm Read More »
TỨ DIỆU DƯỠNG ÂM THANG (Nghiệm phương tân biên) Thành phần: Kim ngân hoa 100 – 200g Huyền sâm 60 – 100g Đương quy 40 – 60g Cam thảo 30g Cách dùng: sắc nước uống, chia làm 2 – 3 lần trong ngày. Tác dụng: Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết chỉ thống. Giải thích …
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Tứ diệu dưỡng âm thang Read More »
HƯƠNG NHU TÁN (Hòa tễ cục phương) Thành phần: Hương nhu 200g Biển đậu sao 40 – 60g Hậu phác (Gừng chế) 40 – 60g Cách dùng: dùng dạng bột theo tỷ lệ trên, các vị tán bột mịn, mỗi ngày 12g sắc nước uống. Có thể theo tỷ lệ trên dùng thuốc thang nhưng …
TÂN GIA HƯƠNG NHU ẨM (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Hương nhu 8g Kim ngân hoa 12g Bạch biển đậu tươi 12g Hậu phác 8g Liên kiều 8g Cách dùng: sắc nước chia 2 lần uống trong ngày. Tác dụng: dùng chữa các chứng cảm thụ thử tà, phát sốt, hơi gai rét, đau …
Bài thuốc thanh nhiệt giải thử: Tân gia hương nhu ẩm Read More »
THANH LẠC ẨM (Ôn bệnh điều biện) Thành phần: Hà diệp tươi 8 – 20g Ngân hoa tươi 8 – 20g Vỏ dưa đỏ 8 – 20g Bạch biển đậu tươi 8 – 12g Tây qua bì 8 – 12g Trúc diệp tâm tươi 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống ngày 2 lần. …
LỤC NHẤT TÁN (Thương hàn tiêu bản) Thành phần: Hoạt thạch 6 phần Cam thảo 1 phần Cách dùng: Thuốc theo tỷ lệ trên, tán bột mịn, trộn đều mỗi lần uống từ 6 – 12g với tỷ lệ mật ong và nước đun sôi (ấm) ngày 3 lần có thể dùng với thuốc thang, …
THANH THỬ ÍCH KHÍ THANG (Ôn nhiệt kinh vĩ) Thành phần: Tây dương sâm 6g Cọng sen 20g Thạch hộc 12g Trúc diệp 8g Cam thảo 8g Vỏ dưa đỏ 40g Hoàng liên 4g Mạch môn 12g Tri mẫu 8g Cánh mễ 20g Cách dùng: sắc nước uống 2 ngày, chia 2 – 3 lần. …
Bài thuốc thanh nhiệt giải thử: Thanh thử ích khí thang Read More »
ĐẠO XÍCH TÁN (Tiểu nhi dược chứng trực quyết) Thành phần: Sinh địa hoàng 12g Mộc thông 12g Cam thảo tiêu 12g (Có bài không dùng Cam thảo, dùng Hoàng cầm, có bài dùng Đăng tâm). Cách dùng: các vị thuốc tán bột mịn, trộn đều, đổ nước sắc lá tre vào nên uống …
LONG ĐỞM TẢ CAN THANG (Cổ kim y phương tập thành) Thành phần: Long đởm thảo (rượu sao) 12g Hoàng cầm 8g Trạch tả 8g Mộc thông 8g Đương quy (rượu sao) 8g Cam thảo 2g Chi tử (rượu sao) 12g Xa tiền tử 6g Sài hồ 8g Sinh địa hoàng 8g Cách dùng: sắc …
Bài thuốc thanh nhiệt tạng phủ: Long đởm tả can thang Read More »
TẢ KIM HOÀN (Đơn khê tâm pháp) Thành phần: Hoàng liên (nước Gừng sao) 6 phần Ngô thù du (ngâm nước muối) 1 phần Cách dùng: Tán hoàn, uống 2 – 4g/lần, có thể gia giảm làm thuốc thang. Tác dụng: Thanh tả can hỏa. Trị chứng can khí uất hóa hỏa: ngực sườn đầy …