Bài thuốc YHCT

Bài thuốc thanh nhiệt tạng phủ: Bạch đầu ông thang

BẠCH ĐẦU ÔNG THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Bạch đầu ông 16 – 20g Hoàng bá 12 – 16g Hoàng liên 8 – 12g Trần bì 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, lương huyết, chỉ lỵ. Giải thích bài thuốc: Bạch đầu ông có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết, trị lỵ là chủ dược. Hoàng liên, Hoàng bá, Trần bì hợp với Bạch đầu ông tăng thêm tác dụng thanh nhiệt giải độc, táo thấp. Ứng dụng lâm…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc thanh nhiệt tạng phủ: Hoàng cầm thang

HOÀNG CẦM THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Hoàng cầm 12 – 16g Chích Cam thảo 6 – 8g Thược dược 12 – 16g Đại táo 3 – 6 quả Cách dùng: sắc nước uống, chia 2 – 3 lần trong ngày. Tác dụng: Thanh nhiệt, trị lỵ, hòa trung, chỉ thống. Giải thích bài thuốc: Hoàng cầm: thanh vị trường thấp nhiệt là chủ dược. Thược dược: điều huyết hòa can, gỉam đau bụng. Cam thảo, Đại táo: hòa tỳ vị. Ứng dụng lâm sàng: Bài thuốc này dùng…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc thanh hư nhiệt: Thanh hao miết giáp thang

THANH HAO MIẾT GIÁP THANG (Ôn bệnh điều biện)   Thành phần: Thanh hao 8 – 12g Tế Sinh địa 12 – 16g Đơn bì 12 – 16g Miết giáp 16 – 20g Tri mẫu 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Dưỡng âm, thanh nhiệt. Giải thích bài thuốc: Miết giáp tính vị hàn mặn, có tác dụng tư âm thoái hư nhiệt. Thanh hao: thanh nhiệt đều là chủ dược. Sinh địa, Tri mẫu hỗ trợ Miết giáp để dưỡng âm thoái hư nhiệt. Đơn…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc thanh hư nhiệt: Hoàng kỳ miết giáp tán

HOÀNG KỲ MIẾT GIÁP TÁN (Vệ sinh bảo giám) Thành phần: Hoàng kỳ (chích mật) 20g Chích Miết giáp 20g Thiên môn 20g Tần giao 12g Sài hồ 12g Bạch linh 12g Tang bạch bì 12g Tử uyển 12g Bán hạ 12g Bạch thược 12g Sinh địa 12g Tri mẫu 12g Chích thảo 12g Đảng sâm 6g Cát cánh 6g Nhục quế 6g Cách dùng: tán bột mịn làm thuốc tán hoặc dùng thuốc thang. Tác dụng: Tư âm, thanh nhiệt, ích khí, kiện tỳ, chỉ khái hóa đờm. Chủ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc thanh hư nhiệt: Thanh cốt tán

THANH CỐT TÁN (Chứng trị chuẩn thằng) Thành phần: Ngân Sài hồ 6g Hồ Hoàng liên 4g Tần giao 4g Miết giáp 4g Địa cốt bì 4g Thanh hao 4g Tri mẫu 4g Chích thảo 2g Cách dùng: Tán bột mịn uống hoặc sắc uống. Tác dụng: Tư âm, thoái hư nhiệt. Chủ trị: Các chứng âm hư, sốt về chiều hoặc sốt thấp kéo dài, người gầy, môi má đỏ, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Giới thiệu bài thuốc khu hàn

NHỮNG BÀI THUỐC KHU HÀN   Thuốc Khu hàn là những bài thuốc gồm các vị có tính vị ngọt, ấm, cay, nóng hợp thành có tác dụng ôn trung, tán hàn hoặc hồi dương cứu nghịch, ôn kinh tán hàn. Dùng để trị các chứng tỳ vị hư hàn, thận dương suy kiệt, chứng vong dương dục thóat hoặc hàn ngưng tại kinh mạch, là những bài thuốc chữa chứng lý hàn. Chứng hàn bao gồm: biểu hàn và lý hàn. Điều trị chứng biểu hàn là những bài…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn trung khu hàn: Lý trung thang

LÝ TRUNG HOÀN (Thương hàn luận)   Thành phần: Đảng sâm 120g Can khương 120g Chích thảo 120g Bạch truật 120g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, dùng mật luyện thành hoàn, mỗi lần uống 8 – 16g, ngày uống 3 lần. Có thể sắc thuốc thang uống. Tác dụng: ôn trung khu hàn, bổ ích tỳ vị. Giải thích bài thuốc: Can khương: khu hàn hồi phục tỳ dương là chủ dược. Đảng sâm: bổ khí, kiện tỳ. Bạch truật: kiện tỳ táo thấp Chích thảo: bổ tỳ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn trung khu hàn: Ngô thù du thang

NGÔ THÙ DU THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Ngô thù du 8 – 12g Gừng 16 – 24g Đảng sâm 12 – 16g Đại táo 4 quả Cách dùng: sắc nước uống chia 3 lần trong ngày. Tác dụng: ấm can vị, giáng nghịch, chỉ ẩu. Giải thích: Ngô thù du có tác dụng làm ấm can vị tán hàn, giáng trọc là chủ dược. Sinh khương: ấm vị, chỉ ẩu. Đảng sâm, Đại táo bổ tỳ khí, tính ngọt làm bớt cay táo của Can khương và Ngô…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn trung khu hàn: Tiểu kiến trung thang

TIỂU KIẾN TRUNG THANG (Thương hàn luận)   Thành phần: Bạch thược 12 – 16g Chích thảo 3 – 6g Quế chi 6 – 8g Sinh khương 8 – 12g Đường phèn 20 – 40g Đại táo 4 quả Cách dùng: sắc nước bỏ bã, cho đường phèn vào uống nóng. Tác dụng: ôn trung, bổ hư, chỉ thống. Giải thích bài thuốc: Đường phèn có tác dụng bổ trung, Quế chi ôn trung tán hàn. Hai vị hợp lại có tác dụng ôn trung bổ hư tán hàn là…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hồi dương cứu nghịch: Tứ nghịch thang

TỨ NGHỊCH THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Thục Phụ tử 10 – 20g Chích thảo 4 – 8g Can khương 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Hồi dương cứu nghịch. Giải thích bài thuốc: Thục Phụ tử tính vị cay, đại nhiệt, ôn phát dương phát dương khí, khu tán hàn tà là chủ dược. Can khương ôn trung tán hàn hợp với Phụ tử gia tăng tác dụng hồi dương. Chích thảo ôn dưỡng dương khí làm giảm bớt tính cay nóng của Khương,…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hồi dương cứu nghịch: Sâm phụ thang

SÂM PHỤ THANG (Phụ nhân lương phương)   Thành phần: Nhân sâm 8 – 16g Thục Phụ tử 4 – 12g Cách dùng: Nhân sâm sắc riêng hợp với nước sắc Phụ tử, uống. Tác dụng: Hồi dương, ích khí cố thoát. Giải thích bài thuốc: Nhân sâm: đại bổ nguyên khí là chủ dược. Phụ tử: ôn tráng chân dương. Hai vị phối hợp có tác dụng đại bổ nguyên khí, hồi dương cố thóat. Ứng dụng lâm sàng: Bài thuốc thường dùng trong cấp cứu những trường hợp…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hồi dương cứu nghịch: Hồi dương cấp cứu thang

HỒI DƯƠNG CẤP CỨU THANG (Thương hàn lục thư)   Thành phần: Thục phụ tử 8 – 12g Can khương 4 – 6g Nhục quế 4g Nhân sâm 8g Bạch truật 8 – 12g Phục linh 8 – 12g Trần bì 4 – 8g Chích thảo 3 – 6g Ngũ vị tử 4g Chế bán hạ 6 – 12g Xạ hương 3 ly (Xung phục) Gừng 3 lát Cách dùng: sắc uống. Ghi chú: Trường hợp nôn, đờm rãi hoặc bụng dưới đau gia Ngô thù sao muối. Không bắt…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hồi dương cứu nghịch: Chân vũ thang

CHÂN VŨ THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Thục Phụ tử 8 – 12g Phục linh 8 – 12g Sinh khương 8 – 12g Bạch truật 8 – 12g Bạch thược 12 – 16g Cách dùng: sắc nước uống, chia làm 2 – 3 lần trong ngày. Tác dụng: Ôn dương, lợi thủy. Giải thích bài thuốc: Phụ tử có tác dụng ôn thận tráng dương, khu hàn là chủ dược. Bạch linh, Bạch truật: kiện tỳ, lợi thủy. Sinh khương: ôn tán thủy khí, tăng thêm tác dụng của…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc khu hàn: Phụ tử thang

PHỤ TỬ THANG (Thương hàn luận)   Thành phần: Thục Phụ tử 8 – 12g Bạch linh 8 – 12g Đảng sâm 8 – 16g Bạch truật 8 – 16g Bạch thược 8 – 12g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Ôn trung trợ dương, khu hàn hóa thấp. Chủ trị: Chứng dương hư hàn thấp, các khớp đau nhức, chân tay lạnh, rêu lưỡi trắng hoạt, mạch trầm vi vô lực.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn kinh tán hàn: Đương quy tứ nghịch thang

ĐƯƠNG QUY TỨ NGHỊCH THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Đương qui 8 – 12g Bạch thược 8 – 12g Quế chi 8 – 12g Mộc thông 6 – 8g Tế tân 4 – 8g Chích Cam thảo 4 – 8g Đại táo 3 quả Cách dùng: sắc nước uống, ngày 3 lần. Tác dụng: Ôn kinh, tán hàn, dưỡng huyết, thông mạch. Giải thích bài thuốc: Đương qui, Thược dược có tác dụng điều dưỡng can huyết là chủ dược. Quế chi, Tế tân: ôn kinh tán hàn. Chích…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn kinh tán hàn: Hoàng kỳ quế chi ngũ vật thang

HOÀNG KỲ QUẾ CHI NGŨ VẬT THANG (Kim quỹ yếu lược)   Thành phần: Hoàng kỳ 12 – 16g Quế chi 8 – 12g Bạch thược 12 – 16g Sinh khương 12 – 16g Đại táo 3 – 5quả Cách dùng: sắc nước uống, chia 3 lần trong ngày. Tác dụng: Ích khí, ôn trung, hòa vinh, thông tý. Giải thích bài thuốc: Hoàng kỳ có tác dụng ích khí, cố biểu là chủ dược. Quế chi: ôn kinh thông dương giúp Hoàng kỳ đạt biểu mà vận hành khí.…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn kinh tán hàn: Quế chi phụ tử thang

QUẾ CHI PHỤ TỬ THANG (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Quế chi 8 – 16g Phụ tư chế 8 – 12g Sinh khương 8 – 12g Chích thảo 4 – 8g Đại táo 2 – 5 quả Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: thông dương, trục thấp. Chủ trị: chứng phong hàn thấp, cơ thể đau khó chuyển động, không nôn, không khát, mạch hư sáp.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn kinh tán hàn: Dương hòa thang

DƯƠNG HÒA THANG (Ngoại khoa toàn sinh tập) Thành phần: Thục địa 20 – 40g Lộc giác giao 12 – 16g Bạch giới tử 6 – 8g Bào khương 2g Cam thảo 4g Nhục quế 4 – 6g Ma hoàng 2g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: ôn dương, bổ huyết, tán hàn, thông mạch. Giải thích bài thuốc: Thục địa dùng lượng cao, đại bổ âm huyết là chủ dược. Lộc giác giao hợp với Thục địa sinh tinh bổ huyết, phối hợp với Nhục quế, Bào khương…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hàn hạ: Đại thừa khí thang

ĐẠI THỪA KHÍ THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Đại hoàng 8 – 16g Hậu phác 8 – 16g Mang tiêu 6 – 12g Chỉ thực 8 – 16g Cách dùng: Ngày dùng 1 thang sắc uống. Cho Hậu phác và Chỉ thực nấu sôi 5 – 10 phút, cho Đại hoàng vào sắc tiếp rồi đổ ra lọc bỏ bã, cho Mang tiêu hoặc Huyền minh phấn (là chất tinh chế Mang tiêu) trộn tan, đem dùng. Sau khi uống 2 – 3 giờ vẫn chưa thấy “tả hạ”…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hàn hạ: Điều thừa khí thang

ĐIỀU VỊ THỪA KHÍ THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Đại hoàng 8 – 16g Chích Cam thảo 4 – 8g Mang tiêu 8 – 16g Cách sắc và uống như trên. Trị chứng Dương minh sốt, mồm khát, táo bón, bụng đầy cự án, rêu lưỡi vàng, mạch hoạt sác. So sánh 3 bài thuốc Tiểu thừa khí không có vị Mang tiêu cho nên chủ yếu trị chứng “bĩ”, “mãn” thực mà không táo nên không cần dùng Mang tiêu để nhuận táo. Ngoài ra trong bài Tiểu…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hàn hạ: Lương cách tán

LƯƠNG CÁCH TÁN (Hòa tễ cục phương)   Thành phần: Đại hoàng Phác tiêu Cam thảo Chi tử Hoàng cầm Bạc hà Liên kiều. Liều lượng tùy chứng gia giảm, làm tán hoặc sắc nước uống. Có tác dụng thanh nhiệt tích ở thượng và trung tiêu đồng thời thông tiện. Đại thừa khí thang chủ yếu trị nhiệt tích ở trung hạ tiêu, bứt rứt, khát nước, mặt đỏ, môi khô, mồm lưỡi sang lở, họng đau, hoặc nôn, chảy máu mũi, táo bón, tiểu đỏ, lưỡi đỏ, rêu…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hàn hạ: Đại hoàng mẫu đơn thang

ĐẠI HOÀNG MẪU ĐƠN THANG (Kim quỹ yếu lược)   Thành phần: Đại hoàng 6 – 12g Đào nhân 8 – 12g Mang tiêu 8 – 12g Mẫu đơn bì 8 – 12g Đông qua nhân 12 – 20g Cách dùng: Đại hoàng cho vào sau, Mang tiêu tán bột mịn cho vào thuốc đã sắc, trộn đều uống. Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tả hỏa, phá ứ, tán kết, tiêu ung. Giải thích bài thuốc: Đại hoàng: thanh nhiệt, giải độc, tả hạ. Đơn bì: lương huyết tiêu…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn hạ: Đại hoàng phụ tử thang

ĐẠI HOÀNG PHỤ TỬ THANG (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Đại hoàng 8 – 12g Thục Phụ tử 8 – 12g Tế tân 4 – 8g Cách dùng: sắc nước uống ngày 3 lần. Tác dụng: Ôn kinh, tán hàn, thông tiện, chỉ thống. Giải thích bài thuốc: Phụ tử: ôn kinh tán hàn, là chủ dược. Tế tân tính cay ôn hợp với Phụ tử tăng tác dụng khu hàn. Đại hoàng: tả hạ, thông tiện. Ba vị hợp dùng có tác dụng Ôn hạ. Ứng dụng lâm…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn hạ: Tam vật bị cấp hoàn

TAM VẬT BỊ CẤP HOÀN (Kim quỹ yếu lược) Thành phần: Ba đậu Đại hoàng Can khương (Lượng bằng nhau). Cách chế và dùng: Ba đậu bỏ vỏ ép hết dầu, các vị thuốc sấy khô tán bột mịn làm thành hoàn với mật ong, mỗi lần uống từ 1 – 2g với nước ấm, sau khi uống xong nếu không đi tả uống thêm 0,5 đến 1g tùy theo thể chất người bệnh. Luyện mật ong khoảng 40 – 50% mật làm hoàn nhỏ. Tác dụng: Công trục hàn…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc ôn hạ: Tam vật bạch tán

TAM VẬT BẠCH TÁN (Thương hàn luận)   Thành phần: Cát cánh 3 phần Ba đậu (bỏ vỏ ruột sao đen tán mịn) 1 phần Bối mẫu 3 phần Cách dùng: Tất cả tán bột mịn trộn đều, mỗi lần uống 2 – 4g. Tác dụng: Gây nôn, thực đờm,tả hạ, hàn tích. Chủ trị: Chứng đàm thịnh ứ trệ, khó thở, khò khè, mạch trầm khẩn có lực.

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

KHái quát bài thuốc nhuận hạ

NHUẬN HẠ Bài thuốc nhuận hạ thường gồm các vị thuốc ngọt bình, có chất dầu, tác dụng nhuận trường thông tiện. Thường được chỉ định dùng trong 2 trường hợp táo bón sau đây: Do nhiệt làm tổn thương chân âm, trường vị táo mà đại tiện không thông, thường dùng các loại thuốc tư nhuận kết hợp với thuốc tả hạ như Ma nhân, Hạnh nhân, Đại hoàng mà bài thuốc thường dùng là: Ma tử nhân hoàn. Do sau khi bệnh tân dịch bị tổn thương người…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc nhuận hạ: Ma tử nhân hoàn

MA TỬ NHÂN HOÀN (Thương hàn luận) Thành phần: Ma tử nhân 8 – 12g Hạnh nhân 4 – 8g Hậu phác 6 – 8g Đại hoàng 4 – 8g Chỉ thực 6 – 8g Thược dược 6 – 8g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, luyện mật, làm hoàn nhỏ, mỗi lần 4 – 8g, ngày 2 lần, hoặc 1 lần trước khi đi ngủ, trường hợp chưa đại tiện thì tăng liều lượng. Tác dụng: Nhuận trường, thông tiện. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc này là…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trục thủy: Thấp táo thang

THẬP TÁO THANG (Thương hàn luận)   Thành phần: Đại táo 10 quả Cam toại Đại kích Nguyên hoa (Lượng bằng nhau). Cách dùng: Ba vị Nguyên hoa, Cam toại, Đại kích tán bột mịn. Trộn đều, mỗi lần uống từ 0,5 – 1,5g, ngày 1 lần vào sáng lúc bụng đói với nước sắc Đại táo. Nếu sau khi uống thuốc tiêu chảy không cầm thì ăn cháo gạo lúc nguội. Tác dụng: Công trục thủy ẩm. Giải thích bài thuốc: Cam toại: trục thủy thấp. Đại kích: tả…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trục thủy: Khống diên đơn

KHỐNG DIÊN ĐƠN (Cũng gọi là Diệu ứng hoàn, Tử long hoàn, Tam nhân phương) Thành phần: Cam toại Đại kích Bạch giới tử (Lượng bằng nhau). Cách dùng: Các vị tán bột mịn, hồ viên nhỏ. Uống sau lúc ăn và trước khi đi ngủ mỗi lần 0,5 – 1g với nước Gừng. Tác dụng: Trừ đờm, trục ẩm. Bài Khống diên đơn là do từ bài Thập táo thang bỏ Nguyên hoa, Đại táo gia Bạch giới tử và làm hoàn thường dùng để trị các chứng đờm…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trục thủy: Châu sa hoàng

CHÂU SA HOÀNG (Cảnh Nhạc toàn thư) Thành phần: Hắc sửu (tán bột) 160g Nguyên hoa 40g Đại kích (sao giấm) 40g Than bì 20g Trần bì 20g Mộc hương 20g Binh lang 20g Khinh phấn 4g Cam toại (bọc bột mì nướng) 80g Đại hoàng 80g Cách dùng: Tất cả tán bột mịn hồ viên nhỏ mỗi lần uống 4 – 8g, mỗi ngày 1 lần lúc bụng đói vào buổi sáng. Tác dụng: Hành khí, trục thủy. Giải thích bài thuốc: Cam toại, Đại kích, Nguyên hoa có…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trục thủy: Cam toại thông kết thang

CAM TOẠI THÔNG KẾT THANG (Kinh nghiệm của BV Nam Khai, Thiên Tân, TQ) Thành phần: Cam toại bột 0,5 – 1g Đào nhân 12g Xích thược 18g Sinh Ngưu tất 12g Hậu phác 20 – 30g Đại hoàng 12 – 24g Mộc hương 12g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Hành khí, hoạt huyết, thông kết, công hạ. Chủ trị: Chứng tắc ruột, cổ trướng. Giải thích bài thuốc: Cam toại, Đại hoàng: thông kết công hạ là chủ dược. Hậu phác, Mộc hương: hành khí tán mãn.…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc tả hạ – công bổ kiêm trị: Hoàng long thang

HOÀNG LONG THANG (Thương hàn lục thư) Thành phần: Đại hoàng 8 – 12g Chỉ thực 8 – 16g Đương qui 8 – 16g Mang tiêu 12 – 16g Đảng sâm 8 – 12g Cát cánh 4 – 8g Hậu phác 4 – 8g Cam thảo 2 – 6g Đại táo 2 quả Sinh khương 3 lát Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Thanh nhiệt, thông tiện, bổ khí, dưỡng huyết. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc gồm có ĐẠI THỪA KHÍ THANG gia Đảng sâm, Đương quy, Khương,…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc tả hạ – công bổ kiêm trị: Tăng dịch thừa khí thang

TĂNG DỊCH THỪA KHÍ THANG (Ôn bệnh điều biện)   Thành phần: Huyền sâm 20 – 40g Tế Sinh địa 16 – 32g Mạch môn 16 – 32g Đại hoàng 6 – 12g Mang tiêu 2 – 5g Cách dùng: sắc nước uống, uống 1/2 lượng thuốc nếu thông tiện thì thôi. Tác dụng: Tư âm tăng dịch tả nhiệt thông tiện. Giải thích bài thuốc: Huyền sâm, Sinh địa, Mạch môn hợp lại thành bài Tăng dịch thang có tác dụng dưỡng âm tăng dịch, nhuận tràng, thông tiện.…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc tả hạ – công bổ kiêm trị: Ôn tỳ thang

ÔN TỲ THANG (Thiên kim phương)   Thành phần: Phụ tử 8 – 12g Đại hoàng 8 – 12g (cho vào sau) Đảng sâm 6 – 12g Can khương 4 – 8g Cam thảo 2 – 4g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Ôn bổ tỳ dương, công hạ tích lạnh. Giải thích bài thuốc: Phụ tử: ôn dương, tán hàn là chủ dược. Can khương, Đảng sâm: ôn tỳ. Đại hoàng: công hạ, tích trệ. Cam thảo: điều hòa các vị thuốc. Ứng dụng lâm sàng: Bài thuốc…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Khái quát bài thuốc hòa giải

THUỐC HÒA GIẢI   Bài thuốc Hòa giải là những bài thuốc có tác dụng sơ tán, điều hòa chức năng các tạng phủ bị rối loạn như Hòa giải thiếu dương, Sơ can lý tỳ, Điều hòa tỳ vị … A.      Hòa giải thiếu dương: Những bài thuốc hòa giải thiếu dương có tác dụng chữa hội chứng Thiếu dương, thường có những triệu chứng hàn nhiệt vãng lai, ngực sườn đầy tức, bứt rứt, muốn nôn, không thích ăn uống, mồm đắng họng khô, hoa mắt. Chứng thiếu…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hòa giải thiếu dương: Tiểu sài hồ thang

TIỂU SÀI HỒ THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Sài hồ 12 – 16g Hoàng cầm 8 – 12g Bán hạ 8 – 12g Đảng sâm 8 – 12g Sinh khương 8 – 12g Chích Cam thảo 4 – 8g Đại táo 4 – quả Cách dùng: sắc nước uống Tác dụng: Hòa giải thiếu dương, sơ can lý tỳ, điều hòa tỳ vị. Giải thích bài thuốc: Sài hồ có tác dụng sơ thông khí cơ, thấu đạt tà khí ở thiếu dương là chủ dược. Hoàng cầm: tả…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc hòa giải thiếu dương: Hao cầm thanh đởm thang

HAO CẦM THANH ĐỞM THANG (Trọng đính thông tục Thương hàn luận) Thành phần: Thanh hao 6 – 12g Đạm trúc nhự 8 – 12g Xích phục linh 8 – 12g Chỉ xác 6 – 8g Trần bì 6 – 8g Chế Bán hạ 4 – 8g Hoàng cầm 8 – 12g Phách ngọc tán * 8 – 16g (* gồm: Thạch cao, Cam thảo, Thanh đại). Cách dùng: Phách ngọc tán bao, tất cả các vị sắc uống. Tác dụng: Thanh đởm, lợi thấp, hòa vị, hóa đờm. Giải…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc điều hòa can tỳ: Tứ nghịch tán

TỨ NGHỊCH TÁN (Thương hàn luận) Thành phần: Sài hồ Chích thảo Chỉ thực Thược dược (Lượng bằng nhau). Cách dùng: Tất cả các vị thuốc tán bột mịn làm thuốc tán mỗi lần uống 12 – 16g với nước sôi để nguội. Có thể làm thuốc thang uống liều lượng có gia giảm. Tác dụng: Sơ can lý khí, hòa vinh tán uất. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc chủ trị chứng dương khí nội uất do nhiệt nhập vào lý không thông đạt đến tứ chi gây nên…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc điều hòa can tỳ: Tiêu dao tán

TIÊU DAO TÁN (Hòa tễ cục phương) Thành phần: Sài hồ 40g Đương qui 40g Bạch thược 40g Bạch truật 40g Bạch linh 40g Chích thảo 20g Cách dùng: Tất cả tán bột, trộn đều mỗi lần uống với nước Gừng lùi 12g sắc với Bạc hà. Có thể dùng thuốc thang. Tác dụng: Sơ can giải uất, kiện tỳ, dưỡng huyết. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc do bài Tứ nghịch thang gia giảm. Chủ trị: chứng can uất huyết hư. Sài hồ: sơ can giải uất là chủ…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc điều hòa can tỳ: Thông tả yếu phương

THÔNG TẢ YẾU PHƯƠNG (Cảnh Nhạc toàn thư) Thành phần: Bạch truật (thổ sao) 120g Phòng phong (sao) 80g Bạch thược (sao) 80g Trần bì (sao) 60g Cách dùng: Theo liều lượng trên bài thuốc chế thành thuốc tán hoặc thuốc hoàn. Mỗi lần dùng 6 – 12g, ngày uống 2 – 3 lần có thể làm thuốc thang sắc uống, các vị thuốc theo tỷ lệ trên gia giảm lượng. Tác dụng: Tả can bổ tỳ. Giải thích bài thuốc: Bài thuốc trên còn có tên là Bạch truật…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc điều hòa trường vị: Bán hạ tả tâm thang

BÁN HẠ TẢ TÂM THANG (Thương hàn luận)   Thành phần: Bán hạ 8 – 16g Can khương 8 – 12g Hoàng cầm 8 – 12g Đảng sâm 8 – 12g Hoàng liên 4 – 8g Chích thảo 4 – 8g Đại táo 4 quả Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Hòa vị, giáng nghịch, khai kết, trừ bi. Giải thích bài thuốc: Bán hạ để điều hòa tiêu tích, giáng nghịch, chỉ ẩu là chủ dược. Can khương hợp với Bán hạ tân khai tán kết. Hoàng liên,…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc điều hòa trường vị: Hoàng liên thang

HOÀNG LIÊN THANG (Thương hàn luận) Thành phần: Hoàng liên 4 – 6g Bán hạ chế 6 – 12g Chích Cam thảo 2 – 4g Can khương 2 – 4g Quế chi 2 – 4g Đảng sâm 6 – 10g Đại táo 4 quả Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Điều hòa hàn nhiệt, hòa vị giáng nghịch. Cũng như bài Bán hạ tả tâm thang đều dùng các vị thuốc vừa hàn vừa nhiệt để điều hòa trường vị, nhưng bài này có Quế chi thiên về ôn…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trị sốt rét: Thất bảo tán

THẤT BẢO TÁN (Dương thị gia tàn thương) Thành phần: Thường sơn 4 – 8g Hậu phác 2 – 4g Thanh bì 2 – 4g Trần bì 2 – 4g Chích thảo 2 – 4g Binh lang 2 – 4g Thảo quả nhân 2 – 4g Cách dùng: sắc nước gia ít rượu, uống trước khi lên cơn 2 giờ. Tác dụng: Táo thấp, trừ đờm. Giải thích bài thuốc: Theo Đông y học, bệnh sốt rét có liên quan đến đờm thấp, sách xưa hay nói: “Vô đờm bất…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trị sốt rét: Đạt nguyên ẩm

ĐẠT NGUYÊN ẨM (Ôn dịch luận) Thành phần: Binh lang 6 – 8g Thảo quả 2 – 4g Thược dược 4 – 8g Hậu phác 4 – 6g Tri mẫu 4 – 8g Hoàng cầm 4 – 8g Cam thảo 2 – 4g Cách dùng: sắc nước uống. Tác dụng: Khai đạo mô nguyên, thanh uế hóa trọc. Giải thích bài thuốc: Là một bài thuốc chủ yếu trị bệnh Ôn giai đoạn đầu, bệnh “Ngược tật” tà phục ở mô nguyên (tức là phần bán biểu bán lý của…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trị sốt rét: Thanh tỳ ẩm

THANH TỲ ẨM (Tế sinh phương) Thành phần: Thanh bì Hậu phác Gừng chế sao Bạch truật Thảo quả nhân Sài hồ Phục linh Hoàng cầm Bán hạ chế Chích thảo (Lượng bằng nhau). Cách dùng: Tất cả tán bột, mỗi lần uống 8 – 16g với nước Gừng sắc. Có thể dùng thuốc thang liều lượng có gia giảm, uống trước lúc lên cơn sốt rét 2 giờ. Tác dụng: Hòa can, kiện tỳ, hóa đờm thấp. Chủ trị: Sốt rét do đàm thấp ứ trệ, triệu chứng sốt…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Bài thuốc trị sốt rét: Hà nhân ẩm

HÀ NHÂN ẨM (Cảnh Nhạc toàn thư)   Thành phần: Hà thủ ô 12 – 20g Đương quy 8 – 12g Nhân sâm 4 – 8g Trần bì 4 – 8g Cách dùng: sắc nước uống, thêm 3 lát Gừng hoặc thêm rượu. Tác dụng: Bổ khí huyết, trị hư ngược. Giải thích bài thuốc: Hà thủ ô: bổ can thận, ích tinh dưỡng, dưỡng âm không gây nê trệ, hòa dương không gây khô táo. Nhân sâm ích khí. Hai vị thuốc có tác dụng song bổ khí huyết…

Đọc bài viết
Bài thuốc YHCT

Khái quát bài thuốc song giải biểu lý

SONG GIẢI BIỂU LÝ   Song giải biểu lý là những bài thuốc có tác dụng giải biểu vừa có tác dụng trị bệnh ở lý, dùng cho những trường hợp bệnh có hội chứng biểu và hội chứng lý cùng tồn tại. Những bài thuốc song giải biểu lý thường dùng có: Thuốc giải biểu công lý Thuốc giải biểu thanh lý Thuốc giải biểu ôn lý. A- Giải biểu công lý: Bài thuốc Giải biểu công lý là những bài thuốc gồm có những vị thuốc tác dụng…

Đọc bài viết