1. Nguyên nhân:

Chứng thận khí bất cố là những triệu chứng vì thận khí suy tổn, không cố nhiếp được mà biểu hiện  ra. Người già mà thận khí suy nhược, người trẻ mà thận khí chưa đầy đủ, hoặc dâm dục quá độ, hoặc người yếu, bệnh lâu đều có thể sinh ra chứng này (Bệnh đái đường, RL cơ vòng ở người già, suy kiệt cơ thể do trác táng quá độ ở người trẻ).

2. Chứng trạng:

Eo lưng, đầu gối mỏi đau, thần mệt, yếu sức, tiểu tiện luôn, tiểu tiện rồi mà còn giọt không hết, đêm đi tiểu nhiều lần, nặng thì són đái, mót đái không rốn được. Nam giới thì di tinh, nữ giới thì khí hư nhiều mà trong loãng, thai động dễ sảy. Lưỡi nhợt, rêu trắng, mạch trầm nhược.

3. Cơ chế bệnh sinh:

Thận khí không đầy đủ thì thần mệt, yếu sức, eo lưng, đầu gối đau mỏi. Thận hư thì bàng quang không thu giữ được cho nên tiểu tiện đi luôn, đi tiểu đêm, són đái không rốn được. Nguyên khí ở hạ tiêu suy hao thì cửa tinh không đóng kín được cho nên hoạt tinh, tiết tinh chóng. Thận hư thì mạch xung nhâm mất điều hoà, mạch đới không kín vững cho nên khí hư ra nhiều, hay sẩy thai.

Điểm chính để chẩn đoán là: Di tinh, tiết tinh chóng, di niệu, khí hư.

4. Luận trị:

– Phép trị: Bổ thận cố tinh.

– Phương dược:

* Kim toả cố tinh hoàn (Y phương tập giải).  

Phân tích: Tật lê, Liên tu, Khiếm thực để bổ thận sáp tinh. Liên tu, Long cốt, Mẫu lệ để sáp tinh. Có thể thêm ích trí nhân, Tang phiêu tiêu để ôn thận nạp khí, ích tinh, chỉ di niệu.

* Bài thuốc nam  cố tinh sáp niệu (Thuốc nam châm cứu).

Phân tích: Phụ tử để ôn thận dương. Hạt tơ hồng, Lộc giác sương, Phá cố chỉ, Hà thủ ô, Hạt hẹ, Hạt sen, Ba kích để ôn thận ích tinh tuỷ. Mẫu lệ, Khiếm thực để sáp tinh.