HẠNH TÔ TÁN

(Ôn bệnh điều biện)

Thành phần:

Hạnh nhân 8 – 12g

Chế Bán hạ 6 – 12g

Bạch linh 12 – 16g

Chỉ xác 6 – 8g

Tô diệp 6 – 8g

Tiền hồ 8 – 12g

Cát cánh 8 – 12g

Quất bì 4 – 8g

Cam thảo 4g

Đại táo 2 quả

Gừng tươi 3 lát

Cách dùng: sắc nước uống.

Tác dụng: Ôn tán phong hàn, tuyên phế hóa đàm.

Giải thích bài thuốc:

Bài thuốc chủ yếu trị chứng phế khí không thông, đàm thấp ứ trệ do ngoại cảm lương táo, do đó phải dùng phép ngoại giải lương táo tuyên phế hóa đàm.

Trong bài:

Hạnh nhân tính vị đắng ôn nhuận có tác dụng tuyên phế, chỉ khái, trừ đờm.

Tô diệp: cay ôn có tác dụng phát hãn nhẹ để giải dược lương táo đều là chủ dược.

Cát cánh, Chỉ xác một thăng một giáng giúp Hạnh nhân tuyên phế, chỉ khái.

Tiền hồ: sơ phong giáng khí, trừ đờm.

Bán hạ, Quất bì, Phục linh: lý khí kiện tỳ hóa đờm.

Cam thảo hợp Cát cánh (là bài Cát cam thang) có tác dụng thông phế chỉ khái, cùng Khương, Táo điều hòa vinh vệ.

Ứng dụng lâm sàng:

1. Bài thuốc chủ yếu trị bệnh ngoại cảm lương táo gặp trong các bệnh cảm cúm viêm đường hô hấp trên và nhiều bệnh viêm nhiễm khác thời kỳ sơ khởi có các triệu chứng: đau dầu, sợ lạnh không có mồ hôi, ho đờm lỏng, nghẹt mũi, rêu lưỡi trắng.
2. Trường hợp sợ lạnh nhiều gia thêm Thông bạch, Đạm đậu xị để giải biểu, nếu đau đầu nặng gia thêm Phòng phong , Bạc chỉ. Nếu ho đờm nhiều gia Trần bì, Tử uyển để ôn nhuận hóa đờm.